Economie

Een economie die werkt voor iedereen

Kapitalisme is een internationaal economisch systeem dat armoede en ongelijkheid produceert, in stand houdt en verergert. De mate waarin Amsterdam daar iets aan kan doen is beperkt. Toch wil BIJ1 als stad alles op alles zetten om het kapitalisme te bestrijden en lokale economische alternatieven te ontwikkelen.

BIJ1 streeft naar een eco-socialistische lokale economie. Dit is een circulaire economie die zoveel mogelijk is georganiseerd rondom duurzaamheid en solidariteit. Publieke samenwerkingen moeten de rol van de markt vervangen. De macht van grote bedrijven moet minder worden en er moet meer ruimte worden geboden aan coöperaties en lokale, sociale en duurzame ondernemers en ondernemingen.

Er is meer dan genoeg welvaart in de wereld voor iedereen om een goed leven te leiden, alleen in de praktijk is dat voor veel mensen helaas niet het geval. In de uitwerking van het Donut-model in het Amsterdamse beleid is er veel aandacht voor duurzaamheid, maar te weinig voor de sociale ondergrens en bestaanszekerheid. Amsterdam moet ook op dit gebied het goede voorbeeld geven. In dit kader is het noodzakelijk dat er meer geld komt vanuit Den Haag zodat Amsterdam haar sociale basistaken op een goede manier kan uitvoeren.

Amsterdam BIJ1 zet mens, dier en natuur in het centrum van onze economie. Tegen het kapitalisme en voor een socialistische toekomst, daarom strijdt Amsterdam BIJ1 voor dit beleid:

Voor collectieve en coöperatieve ondernemingen

• Er is in Amsterdam geen plek voor nog meer multinationals, industrie, grote distributiecentra en datacenters. Bestaande bedrijven worden zo dwingend mogelijk gestimuleerd door de gemeente om te verduurzamen en medewerkers eerlijk te belonen. De gemeente zet alles op alles om wapenbedrijven en brievenbusfirma’s uit de stad te jagen.
• Het vestigingsbeleid wordt opnieuw vormgegeven met het doel om hyperkapitalistische en vervuilende bedrijven, belastingontwijkers, bedrijven die mensenrechten schenden en grote winkelketens tegen te houden. Daarnaast moet de lokale economie toegankelijker en veiliger gemaakt worden voor sociale en duurzame bedrijven (mkb).
• Alle subsidies om multinationals naar de stad te lokken worden stopgezet. De gemeente gaat op zoek naar manieren om multinationals die al zijn gevestigd in de stad bij te laten dragen aan de bestrijding van armoede, dakloosheid en de klimaatcrisis. Grote bedrijven worden door de gemeente aangesproken op hun verantwoordelijkheid om betaalde stages en opleidingsmogelijkheden te bieden aan jongeren uit achtergestelde buurten en de stadsdelen waar de bedrijven zijn gevestigd.
• Amsterdam Economic Board en andere gemeentelijk gesubsidieerde platformen en regelingen waar multinationals voordeel aan hebben, worden afgeschaft of helemaal omgevormd.
• Er worden geen diensten verleend of samenwerkingen aangegaan met bedrijven die handelen in strijd met OESO-richtlijnen en de United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights. Het naleven van mensenrechten en duurzaamheid worden als verplichte voorwaarden opgenomen in het programma van eisen van aanbestedingen. De gemeente gaat geen stedenbanden of samenwerkingen aan met overheden of overheidsinstellingen van landen die gebieden volgens internationaal recht koloniseren en/of volkeren onderdrukken. De gemeente doet ook niet mee met handelsmissies naar zulke landen.
• De gemeente organiseert opleidingsmogelijkheden en creëert banen in het kader van de energietransitie. Hierbij wordt veel samengewerkt met het midden- en kleinbedrijf dat zich richt op duurzaamheid en een fossielvrije samenleving.
• De gemeente streeft naar zoveel mogelijk ontwerp en productie buiten het kapitalisme om. De ervaring en kennis die wordt opgedaan in ontwerp- en productieprocessen dient zoveel mogelijk terug te vloeien naar de gemeenschap. In dit kader wordt er maximaal ingezet op het behoud en de creatie van vrijplaatsen. De gemeente stimuleert het werken met open source-productie en peer design en draagt daar waar mogelijk actief aan bij.
• Amsterdam moet een gemeentelijke bank krijgen die is opgezet volgens een coöperatief model. Alle Amsterdammers zijn zelf eigenaar van de Coöperatieve Amsterdamse Bank en de enige functie van de bank is het beheren van het huishoudgeld van Amsterdammers en het beleggen in de sociale, lokale economie en in buurtinitiatieven. Hiermee wordt deze bank tegelijkertijd een geldverschaffer van coöperatieve projecten met de financiële slagkracht om de sociale, lokale economie aan te jagen.
• BIJ1 wil dat de gemeente Amsterdam gaat inzetten op een coöperatieven-incubator: een nieuwe organisatie, half van de gemeente, half van maatschappelijke partners in de stad. Deze incubator begeleidt buurtcollectieven om een coöperatief te worden, zodat onder andere het opwekken van energie of het organiseren van zorg lokaal en als collectief kan gebeuren. Hiermee haal je de wind uit de zeilen van uitbuitende bedrijven die de stad alleen maar viezer en drukker maken.
• Bewoners en ondernemers worden gestimuleerd om te werken in coöperaties. In cursussen van sociale diensten wordt er nadrukkelijk aandacht besteed aan coöperaties. De gemeente gaat een gemeentefonds opzetten om (de oprichting van) coöperaties te ondersteunen.
• BIJ1 pleit voor meer Community Wealth Building in Amsterdamse wijken. Bij Community Wealth Building gaat de gemeente blijvende zakelijke relaties aan met buurtcollectieven en grote anker-organisaties die willen bijdragen aan het versterken van gemeenschappen en het democratiseren van de lokale economie.
• De gemeente gaat kleine leningen verstrekken aan bewoners die een onderneming willen starten in de stadsdelen Nieuw-West, Noord en Zuidoost. De gemeente voert actief beleid om kleine ondernemers te ondersteunen wanneer zij als gevolg van gentrificatie ten onder dreigen te gaan. Het inkoopbeleid wordt zo ingericht dat lokale, sociale en duurzame ondernemers voorrang krijgen.
• De gemeente Amsterdam moet de mogelijkheden voor een buurtmunt onderzoeken. Met zo’n munt kunnen buurtbewoners met activiteiten, zoals vrijwilligerswerk, geld verdienen dat alleen uitgegeven kan worden bij sociale ondernemingen in de buurt. Lokaal geld zorgt ervoor dat waarde in de buurt blijft en niet weglekt naar grote bedrijven zoals banken en multinationals. Daarmee geeft een buurtmunt Amsterdamse gemeenschappen weer de controle terug over geld en de waarde van hun buurt.
• Waar mogelijk stimuleert de gemeente de democratisering van de economie, bijvoorbeeld door zelfbestuur van werknemers binnen bedrijven aan te moedigen. Andere bedrijven en organisaties waarin de gemeente een belang heeft, zoals de GVB, dienen hierin een voortrekkersrol te spelen. Gemeentelijke diensten mogen daarom nooit in particuliere handen terechtkomen.
• De gemeente moet gaan experimenteren met nieuwe publiek-collectieve investerings- en ondernemingsvormen, en soortgelijke, bestaande samenwerkingen ondersteunen. De gemeente Amsterdam kan bijvoorbeeld samenwerken met burgercollectieven, coöperatieven en andere sociale ondernemers. Dit zorgt voor sociale waardecreatie en -behoud in de buurt en de lokale economie.
• De gemeente verkoopt geen grond of gemeentelijk vastgoed en waar mogelijk koopt de gemeente grond en panden op. Er wordt enkel samengewerkt met leegstandbeheerders die geen winst nastreven. Onteigeningswetgeving wordt optimaal ingezet om zoveel mogelijk zeggenschap te verkrijgen over grondgebruik en de ontwikkeling van de stad. Het huidige erfpachtstelsel moet op de schop want het is onnodig ingewikkeld. Erfpacht op zich moet in stand blijven want het stelt de gemeente in staat om invloed op grondgebruik uit te oefenen en te investeren in de samenleving, maar het systeem moet wel eerlijk zijn voor erfpachters.
• De haven moet drastisch vergroenen en per 2025 fossielvrij zijn. De gemeente dringt bij de Rijksoverheid aan op wetgeving om bedrijven te dwingen hier zelf voor te betalen. De gemeente ondersteunt bedrijven met vooruitstrevende ambities op dit gebied. Er mogen geen wapentransporten meer plaatsvinden op Amsterdams grondgebied.
• Het massatoerisme moet aan banden worden gelegd. De maximale verblijfstermijn via platformverhuur zoals Airbnb wordt teruggebracht naar maximaal zeven dagen. Er worden geen nieuwe hotelvergunningen uitgegeven en via contracten voor erfpacht wordt een halt toegeroepen aan de bouw van hotels (in alle stadsdelen) waarvoor eerder een vergunning was afgegeven. Er worden mogelijkheden gezocht om bestaande hotels uit te kopen. De gemeente maakt geen reclame meer om toeristen naar de stad te lokken. De toeristenbelasting wordt verhoogd.
• Door de afvalstoffenheffing en de rioolheffing bij de onroerendezaakbelasting (OZB) onder te brengen, verlichten we de lasten van inwoners met minder geld. Ook hevelen we het gebruikersdeel OZB van niet-woningen over naar het eigenarendeel om leegstand zwaarder te belasten. De OZB-belasting is op dit moment relatief laag en wordt verhoogd.

Ga terug naar het programma overzicht | Ga door naar Digitale rechten en technologie