Armoedebestrijding

Geen Amsterdammer in armoede

Meer dan 20% van de Amsterdamse huishoudens leeft onder de armoedegrens, waaronder 35.000 Amsterdamse kinderen. Armoede is geen natuurverschijnsel, maar een politieke keuze in de vorm van beleid. De toename van armoede is een direct resultaat van het kapitalistische systeem. Steeds meer voorzieningen die noodzakelijk zijn voor Amsterdammers worden overgelaten aan de vrije markt en er wordt te weinig ingegrepen om inwoners te beschermen tegen armoede, dakloosheid en honger. Ook structureel racisme speelt hierin een grote rol. Het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst is een voorbeeld hiervan en heeft ernstige gevolgen gehad voor veel Amsterdammers.

Voor Amsterdam BIJ1 is het noodzakelijk dat de bestaanszekerheid van elke Amsterdammer gegarandeerd is. Hierbij gaan we uit van een ‘cash first’-benadering - eerst stabiliteit, dan de rest. Dit betekent ook dat iedere Amsterdammer kan rekenen op gezond eten en geholpen wordt als dat nodig is. In het bijzonder betekent bestaanszekerheid dat geen enkel kind in armoede leeft en dat alle kinderen de ontwikkeling kunnen doormaken die zij nodig hebben.

Armoede is geen falen, geen toeval, geen eigen schuld van mensen: armoede is beleid. Daarom presenteert BIJ1 de volgende punten om armoede in Amsterdam te bestrijden:

Investeer in armoedebestrijding

• De gemeente Amsterdam stelt stadspassen beschikbaar voor Amsterdammers met een beneden modaal inkomen. Dit geldt ook voor ongedocumenteerden en voor dak- of thuislozen. Met de stadspas kunnen er bij makkelijk bereikbare plekken ook gratis menstruatieproducten en voorbehoedsmiddelen gehaald worden.
• De gemeente Amsterdam maakt zich sterk voor alleenstaande ouders die in financiële problemen komen. Een groot deel van deze ouders zijn moeders die alleen voor hun kinderen zorgen. Naast de huidige middelen van de gemeente moeten deze ouders extra geholpen worden om uit de armoede te komen en blijven.
• De gemeente Amsterdam doet onderzoek naar oplossingen die het beste werken om armoede tegen te gaan. Mensen die in armoede leven worden betrokken in dit onderzoek. Op basis van de resultaten zal de gemeente langdurige samenwerkingen aangaan met organisaties die deze oplossingen gebruiken. De gemeente moedigt samenwerkingen tussen deze lokale organisaties aan en helpt waar nodig.

Voldoende gemeentelijke regelingen

• De gemeente Amsterdam houdt bij lokale regelingen rekening met armoedeval. Armoedeval betekent dat wanneer je de stap zet van een uitkering naar betaald werk, je daar financieel op achteruit gaat. Om armoedeval te voorkomen, breidt de gemeente de volgende regelingen uit voor mensen met een inkomen tot 150% van het sociaal minimum:

1. Het recht op de Bijzondere Bijstand;
2. De beschikbaarheid van gemeentelijke regelingen op het gebied van armoedebestrijding, zoals de collectieve zorgverzekering, de scholierenvergoeding en gratis OV voor ouderen;
3. Bovenop de 10% van de zorgverzekeringspremie, betaalt de gemeente ook het eigen risico en de eigen bijdrage;
4. Vergoeding van mondzorg die niet gedekt is in de collectieve en aanvullende verzekering;
5. De Wmo-voorzieningen, zoals hulp in de huishouding, ondersteuning van mantelzorgers, aanpassingen aan de woning of dienstverlening via het buurthuis;
6. Kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen.

• Amsterdam heeft één van de laagste maximale bedragen voor de Individuele inkomenstoeslag van Nederland. Het maximale bedrag dat voor de Individuele inkomenstoeslag in Amsterdam wordt toegekend staat momenteel op € 85,- voor alleenstaanden en € 170,- voor mensen die samenwonen met een partner. Amsterdam BIJ1 wil dat de gemeente de maximale bedragen verhoogt naar € 300,- voor alleenstaanden en € 600,- voor mensen die samenwonen met een partner.
• De Bijzondere Bijstand wordt uitgebreid. Zo kunnen onvoorziene en onverzekerbare medische kosten - zoals voor medicijnen - voortaan ook via de Bijzondere Bijstand worden betaald. Zit je een jaar in de bijstand? Dan wordt automatisch Bijzondere Bijstand toegekend voor duurzame gebruiksartikelen, zoals een wasmachine of koelkast. Dit is altijd een gift.
• De wachttijden voor de bijstand zijn te lang. Als mensen een bijstandsuitkering aanvragen krijgen zij voortaan onmiddellijk van de gemeente een voorschot ter hoogte van de uitkering.
• De Categoriale Bijzondere Bijstand voor mensen met een chronische ziekte en mensen met een beperking wordt uitgebreid. Dit betekent dat er wordt uitgegaan van de werkelijke kosten die mensen maken, niet van vooraf vastgelegde bedragen.
• Mensen met een bijstandsuitkering die meer mogen bijverdienen maken meer kans om uit de bijstand te komen. De gemeente Amsterdam staat in een experiment toe dat mensen met een bijstandsuitkering tot € 500,- per maand mogen bijverdienen, zonder dat dit van hun uitkering wordt afgetrokken.
• Oog voor specifieke behoeften
• BIJ1 is tegen de uitvoering van de ‘cohortaanpak’ bij mensen in de bijstand. Bij de cohortaanpak worden mensen in de bijstand ingedeeld in groepen en opgeroepen om te kijken hoe ze aan het werk kunnen gaan. Bij deze aanpak worden ook mensen opgeroepen die vrijgesteld zijn van de sollicitatieplicht om medische of sociale redenen. Ook wordt er geen rekening gehouden met de wensen en mogelijkheden van mensen in de bijstand. Dit leidt tot veel frustratie, angst, woede en stress bij mensen in de bijstand zonder dat het leidt tot een betere situatie.
• BIJ1 verzet zich tegen het gebruik van SyRi in het opsporen van fraude. De Belastingdienst heeft discriminerende en stigmatiserende risicoprofielen ingezet in hun systemen om mensen te controleren. Dit heeft geleid tot het toeslagenschandaal, waarbij onrechtmatige boetes zijn toegekend met een toename in schulden en armoede tot gevolg. Dit mag niet meer gebeuren, ook niet in Amsterdam.
• De gemeente moet het (financieel) onder druk zetten van Amsterdammers in de bijstand per direct stoppen. Mensen in de bijstand moeten hulp krijgen zonder gedwongen te worden om vrijwilligerswerk te doen. Vrijwilligerswerk moet vrijwillig blijven.
• Gemeente Amsterdam moet stoppen met strafkortingen en het opleggen van boetes als mensen in de bijstand verplichtingen uit de Participatiewet niet zijn nagekomen. Daarbij hoeft hulp van andere mensen in de vorm van levensmiddelen, zoals boodschappen, nooit aangegeven te worden en is geen reden voor een strafkorting op uitkeringen.
• Veel Amsterdammers vinden het aanvragen van gemeentelijke voorzieningen voor ondersteuning niet toegankelijk. Daarom wordt het aanvragen van alle gemeentelijke voorzieningen makkelijker gemaakt via een duidelijk vindbaar fysiek stadsloket. Ook komen er begrijpelijke formulieren zonder ambtelijke taal, maximaal op B1-niveau en met ondersteuning als dat nodig is.
• Digitale vaardigheden worden de afgelopen jaren steeds belangrijker om succesvol te kunnen deelnemen aan de maatschappij. Toch is een deel van de Amsterdamse bevolking onvoldoende digitaal vaardig. Dat versterkt ongelijkheid tussen Amsterdammers. Overheidscommunicatie vindt tegenwoordig bijvoorbeeld steeds meer via het internet plaats. De gemeente Amsterdam moet inzetten op meer ondersteuning voor mensen met onvoldoende digitale vaardigheden, bijvoorbeeld bij de bibliotheek of in het buurthuis.

Einde aan de schuldeneconomie

• De gemeente helpt Amsterdammers die benadeeld zijn door het toeslagenschandaal. De hulp vanuit de Rijksoverheid is te traag en de gemeente moet daarom inspringen om zekerheid te bieden aan de Amsterdammers die dat nodig hebben.
• Schuld is zowel de verantwoordelijkheid van de schuldenaar als van de schuldeiser. Daarom pleit BIJ1 voor de wettelijke vastlegging van de gedeelde verantwoordelijkheid van schuldeisers.
• De gemeente Amsterdam werkt niet meer samen met commerciële incassobureaus. Hierdoor roepen we rentes en het verkopen op afbetaling als winstmodel een halt toe.
• De gemeente Amsterdam neemt schulden vaker over via de gemeentelijke Kredietbank, zodat er maar één schuldeiser is en schulden niet oplopen. Er komt één makkelijk bereikbaar schuldenloket van waaruit de gemeente in het belang van de schuldenaar met de schuldeisers onderhandelt. Informatie hierover is toegankelijk en breed verkrijgbaar, zoals in gemeentepanden, bibliotheken en buurthuizen.
• Er bestaat veel schaamte rondom armoede- en schuldenproblematiek. Hierdoor is het lastig om in gesprek te komen met mensen die in geldzorgen zitten. BIJ1 wil daarom meer inzetten op vertrouwenspersonen uit de buurt om mensen met geldzorgen te bereiken en ze bij de juiste hulpinstanties te krijgen
• BIJ1 vindt het belangrijk dat jongeren al vroeg leren omgaan met geld, zodat zij later niet te maken krijgen met financiële problemen. Leerlingen in het voortgezet onderwijs moeten leren budgetteren, financiële risico’s inschatten en naar de toekomst kunnen kijken. Daarnaast is er ook aandacht voor financiële zorgen, zodat jongeren beter voorbereid zijn en makkelijker over geldproblemen kunnen praten.
• Bij het aanpakken en verhelpen van schuldenproblematiek moet er een scheiding blijven tussen schuldhulpverlening en buurtteams. De schuldhulpverlening moet een aparte instantie blijven, bestaande uit specialisten op het gebied van schuldenproblematiek.

Voedselzekerheid voor iedereen

• Gemeente Amsterdam ontwikkelt een plan in samenwerking met stadslandbouwers, voedselbanken, sociale werkers, voedselplatforms zoals Voedsel Verbindt en de detailhandel om te garanderen dat iedereen in onze stad altijd kan rekenen op (gezond) eten. In 2025 komt het voedsel van Amsterdam voor minstens 10% uit de regio (Metropoolregio Amsterdam). In 2050 komt het voedsel van Amsterdam voor minstens 25% uit de regio en voor nog eens 25% uit de rest van Nederland, België en Luxemburg.
• De gemeente gaat in gesprek met Amsterdamse verzorgingstehuizen en andere zorginstellingen en moedigt ze (financieel) aan om maaltijden zelf te bereiden met verse producten.
• Gemeente Amsterdam ondersteunt programma’s waarin mensen met verschillende culturele achtergronden samenkomen om gezonde en duurzame maaltijden te bereiden.
• Gemeente Amsterdam brengt in samenwerking met lokale landbouwers in kaart welk stedelijk groen omgezet kan worden in eetbaar groen. In 2025 is 50% van het gemeentelijk groen veranderd naar eetbaar groen. Daarnaast worden bermen zoveel mogelijk ingezaaid met eetbare planten en planten die het meest aantrekkelijk zijn voor bijen, vlinders en andere insecten. Deze bermen worden zo min mogelijk gemaaid. De gemeente legt ook ‘voedselroutes’ met fruit- en notenbomen aan in de Amsterdamse parken.

Ga terug naar het programma overzicht | Ga door naar Werk & Inkomen