Interview met Jazie Veldhuyzen

Jazie Veldhuyzen is 32 jaar oud en lijsttrekker en fractievoorzitter van Amsterdam BIJ1, waar hij al vier jaar als linkse waakhond van de raad fungeert. En de mensen die hem goed kennen weten dat hij van linkse politiek houdt, maar ook van gekke feestjes. Wij spraken hem over de ambities van, en vooroordelen over BIJ1, over wat hij al voor Amsterdam heeft kunnen betekenen, en over wat hij wil veranderen in de stad.

Hey Jazie! Waarom heb je ervoor gekozen om buiten met ons af te spreken voor dit interview?

“Omdat er in Amsterdam duizenden dak- en thuisloze mensen zijn. Er zijn wel voorzieningen, maar die zijn er niet genoeg, die zitten propvol. Dat is iets waar ik me de afgelopen vier jaar hard voor heb gemaakt; dat er niemand noodgedwongen op straat hoeft te slapen. Een andere reden om buiten af te spreken is omdat we hier in Amsterdam-Oost zijn. Mijn moeder haar familie komt uit de Indische Buurt, dus dit is ook de plek waar ik me thuis voel.”

Is er een rode draad in jouw werk en activisme?

“Ik ben een high school dropout. Ik ben zelf als jongere van twee middelbare scholen gestuurd. Toen moest ik onderaan beginnen bij MBO1. Daar was een docent, Hans Bruin, die me weer zelfvertrouwen gaf. Met zijn hulp en die van mijn moeder ben ik uiteindelijk doorgestroomd naar MBO4, waardoor ik aan de slag kon als jongerenwerker. Zo kon ik andere jongeren helpen die in een soortgelijke situatie zaten als ik. Ik weet uit persoonlijke en professionele ervaring wat het belang is van talentontwikkeling. Niet iedereen krijgt de mogelijkheid om zich te ontwikkelen in deze maatschappij. Dat is iets waar ik me echt hard voor maak; dat iedereen de kans krijgt om de beste versie van zichzelf te zijn. In het huidige systeem wordt denk ik helaas het tegenovergestelde gestimuleerd; er wordt van mensen verwacht om zoveel mogelijk winst te maken en zo competitief mogelijk te zijn. De oorzaak van heel veel dingen die fout gaan in de samenleving ligt bij de consumptiemaatschappij en het kapitalisme. Het idee dat hoeveel geld je verdient of hoe je presteert op de arbeidsmarkt je waarde bepaalt, datzorgt voor criminaliteit en ontzettend veel mentale gezondheidsproblemen.”

Waarom ben je de politiek in gegaan?

“Ik ben eigenlijk de politiek ingerold via activisme. Het was nooit mijn ambitie om in de parlementaire politiek te werken. Toen Sylvana Simons haar partij startte ben ik direct lid geworden. Vanuit mijn ervaring als jongerenwerker heb ik meegeholpen met het oprichten van de politieke jongerenorganisatie RADICAAL. Toen werd ik gevraagd om te solliciteren voor de kandidatenlijst en heb ik samen met de fractie zij aan zij gestreden met Sylvana in de Amsterdamse gemeenteraad.”

“Ik was al politiek actief via activisme. Ik ben altijd juist heel kritisch op de parlementaire, gevestigde politiek geweest. Er zijn twee punten waarom ik de keuze heb gemaakt de parlementaire politiek in te gaan. De eerste reden is uit pure solidariteit met Sylvana. Toen ik zag hoeveel haat zij over zich heen kreeg, gewoon omdat ze zich uitsprak tegen racisme en voor een inclusieve samenleving, wilde ik die haat in tienvoud aan haar teruggeven in solidariteit. De tweede reden is dat ik als activist en als vrijwilliger betrokken was bij de strijd voor rechten van ongedocumenteerde mensen; op straat door te kraken bijvoorbeeld. Ik hoopte dat ik door actief te worden in de lokale politiek zou kunnen bijdragen aan de verbetering van de leefomstandigheden van mensen zonder papieren in Amsterdam. Dit gaat om een groep van grofweg 30.000 Amsterdammers wiens basisrechten op een structurele manier worden geschonden. Ik vind dat gewoon echt niet kunnen. Nu probeer ik zoveel mogelijk dat geluid van de straat naar de raad te brengen, door het beleid op dit gebied zo menswaardig mogelijk te maken.”

Waarom is het belangrijk een activistische houding in de politiek te hebben?

“Omdat verandering altijd van onderop komt. Het is altijd de politiek die de samenleving achterna loopt. Ik kan een heel concreet voorbeeld geven: als het niet aan het Woonprotest had gelegen, dan waren er nooit zoveel discussies over de wooncrisis geweest in de gemeenteraad. BIJ1 heeft voor het Woonprotest bijvoorbeeld een motie ingediend om leegstand harder aan te pakken. Die motie haalde het niet omdat die werd weggestemd door coalitiepartijen. De wethouder zei dat het niet mogelijk was om leegstand harder aan te pakken binnen de kaders van de Leegstandswet. Na het Woonprotest was het in één keer wel mogelijk. Dat laat zien waarom het zo belangrijk is om samen te werken met activisten. Het is belangrijk om als partij zelf ook geworteld te zijn in de wijken en in protestbewegingen, maar vooral ook een voortrekkersrol spelen in het verbinden van al die verschillende bewegingen. Want samen staan we sterk. Zoals Sylvana het altijd zo mooi zegt: ‘Alle minderheden bij elkaar zijn samen een meerderheid’.”

Welke BIJ1 thema's zijn extra belangrijk voor jou?

“Als ik die vraag hoor, dan moet ik denken aan een anekdote. Ik kreeg een mail van een meneer uit Amsterdam Oost, hier in de Indische buurt. Hij woonde met een groot gezin in een veel te kleine tweekamerwoning. Hij had alle raadsleden gemaild en ik was de enige die met hem had afgesproken. Die meneer en zijn gezin hebben helaas Oost moeten verlaten omdat ze geen grotere sociale huurwoning konden vinden hier in de buurt, omdat die allemaal worden verkocht door de woningcorporaties. Ik denk dat dit voorbeeld laat zien dat de woningnood voor veel Amsterdammers, en vooral voor Amsterdammers met een kleine portemonnee en Amsterdammers van kleur, een van de grootste problemen is. En tegelijkertijd vind ik het ook moeilijk om te zeggen dit is het grootste probleem is. Het is immers juist de kracht van BIJ1 om wonen, zorg, armoede, onderwijs, veiligheid en bijvoorbeeld het klimaat vanuit een intersectioneel en antikapitalistisch te benaderen en aan te pakken.”

Wat doet BIJ1 eigenlijk voor de klimaatcrisis?

“Door Amsterdam BIJ1 is de klimaatcrisis officieel uitgeroepen in de stad. Wij hebben in ons programma staan dat we in 2025 al klimaatneutraal moeten zijn en daarin gaan wij veel verder uit dan het gros van alle andere partijen. Wat ik vooral belangrijk vind is klimaatrechtvaardigheid. Belast de rijken als het gaat om de klimaatcrisis. Laat de vervuilers betalen en zorg ervoor dat de rekening voor de klimaatcrisis en de maatregelen die je daar tegen neemt niet komen te liggen bij Amsterdammers met een kleine portemonnee.”

Wat betekent Amsterdam voor je?

“Ik vind Amsterdam de mooiste stad op aarde. Dat meen ik oprecht. Ik ben niet in Amsterdam geboren, maar mijn moeders familie komt hier uit de buurt. Mijn moeder nam me altijd al als kleine jongen mee naar Amsterdam. Ik heb me hier altijd meer thuis gevoeld dan in de regio waar ik opgroeide. In het dorp waar ik opgroeide was ik namelijk een van de weinige niet-witte mensen. Juist omdat het hier zo divers is geniet ik zo van deze stad. Hier is niemand anders, omdat we allemaal anders zijn.”

Wat heb je al kunnen betekenen voor Amsterdam in de raad? Waar ben je trots op?

“We hebben echt ontzettend veel dingen voor elkaar gekregen in de raad. Die lijst is eigenlijk te lang om nu op te noemen. Daar hebben heel veel mensen aan gewerkt natuurlijk; Sylvana, maar ook de hele fractie. De twee dingen waar ik persoonlijk het meest trots op ben zijn de motie die ik heb geschreven om te stoppen met het beboeten van dak- en thuisloze mensen die op straat slapen. Dat dat gebeurde is natuurlijk een absolute schande. Ik heb ook echt moeten vechten om het beboeten van slapende dak- en thuisloze mensen daadwerkelijk te stoppen. De afdeling OOV (Openbare Orde & Veiligheid) ontkende in eerste instantie stug dat dit gebeurde namelijk. De burgemeester geloofde dit, terwijl het probleem wel degelijk aan de lopende band plaatsvond. Uiteindelijk is het met de hulp van Bureau Straatjurist gelukt om de burgemeester te overtuigen en sindsdien is het beleid écht veranderd. De tweede motie waar ik trots op ben is een motie om dakloosheid onder verweesde jongeren te voorkomen. Tot voor kort was het beleid om jongeren per definitie dakloos te maken als een familielid bij wie zij inwoonden kwam te overlijden. Semra Mesfum, een Amsterdamse jonge vrouw wiens vader was overleden en dakloos dreigde te raken, startte een petitie en zocht de media op. Toen heb ik contact met haar gezocht en ben ik solidariteit met haar gaan organiseren. Ik ben met haar meegegaan naar de rechtszaak en ik heb de betreffende woningcorporatie zwaar onder druk gezet om coulance toe te passen. Uiteindelijk is het gelukt om te voorkomen dat ze uit haar huis werd gezet. Vervolgens heb ik een motie ingediend samen met veel andere partijen en die werd zelfs unaniem aangenomen. Dat laat zien dat wij wel degelijk bereid zijn om constructief samen te werken met andere partijen. Natuurlijk niet met extreemrechtse partijen. Maar wij doen meer dan alleen actievoeren, wij doen echt ons best om stappen vooruit te maken op het gebied van beleid.”

Wat moet er veranderen in Amsterdam?

“Er zijn heel veel dingen die ik met Amsterdam BIJ1 en alle andere fantastische kandidaten voor elkaar wil gaan krijgen. Het eerste waar ik aan denk is de structurele financiering en het bieden van fysieke ruimtes aan zelforganisaties van bewoners. Zij zijn zo belangrijk in de strijd tegen de uitverkoop van de stad aan het grote geld. Ten tweede denk ik aan een meer sociale huur, bijvoorbeeld door sociale huurwoningen die door woningcorporaties worden verkocht op te kopen, maar bijvoorbeeld ook door huisjesmelkers en grote investeerders zoals Blackstone aan te pakken door hun panden te onteigenen. Ten derde denk ik aan een onafhankelijk meldpunt voor klachten over politiegeweld en discriminatie. Dat lijkt me een ontzettend belangrijke stap naar een eerlijke en rechtvaardige stad. Ten vierde moet er meer geïnvesteerd worden in cultuur en minder in het aantrekken van multinationals naar de stad. En ten vijfde zou het openbaar vervoer gratis moeten zijn voor zoveel mogelijk Amsterdammers, te beginnen bij iedereen tot 18 jaar en 55 plussers en iedereen met een inkomen tot 150 procent van het sociaal minimum.”

Waarom zouden mensen op BIJ1 moeten stemmen?

“Bij de gemeenteraadsverkiezingen wordt minder gestemd dan bij de Tweede Kamerverkiezingen. Terwijl het juist zo belangrijk is dat de stemmen van Amsterdammers, van álle Amsterdammers, worden gehoord. Het zijn juist de mensen die nu niet worden gehoord, die vaak niet stemmen. Dus ik zou zeggen, ga vooral stemmen! Als jij wil stemmen op een echte linkse partij, die geen water bij de wijn doet, die strijdt voor een economisch rechtvaardig en een radicaal gelijkwaardig Amsterdam waarin niemand op straat hoeft te slapen, waarin ieders basisrechten worden gegarandeerd: stem dan op BIJ1.”

Wat zijn de vooroordelen die mensen over BIJ1 zouden kunnen hebben, die niet waar zijn?

“Dat wij een one-issue partij zouden zijn. Dat is natuurlijk gewoon klinkklare onzin. Wij benaderen juist alle onderwerpen die Amsterdammers aangaan altijd vanuit een intersectioneel perspectief. Als je kijkt naar alle voorstellen die wij hebben ingediend in de afgelopen vier jaar, dan zie je dat wij ons inzetten voor veel meer dan alleen racisme en discriminatie. Je ziet dat wij goed bloot weten te leggen dat vormen van onderdrukking, zoals racisme en discriminatie, ook spelen op de woningmarkt, in de zorg, in het onderwijs en ga zo maar door. Wij proberen juist al die onderwerpen met elkaar te verbinden.”

Waarom zouden mensen op jou moeten of mogen stemmen?

“Ik denk dat mensen vooral hun hart moeten volgen, maar als ze mij als linkse waakhond in de raad willen blijven zien, dan moeten ze op mij stemmen. Ik ga geen water bij de wijn doen. Ook niet als BIJ1 enorm groot wordt. Ook al zouden de leden van BIJ1 in het college zitten, dan kan je erop rekenen dat ik gewoon in de raad blijf om de macht te controleren, dat ik oppositie blijf voeren en mijn principes niet verloochen. Daar kan je mij op aanspreken over 4 jaar.”

Wil je een shoutout geven aan iemand anders op de lijst?

“Ik wil het liefst een shout out geven aan alle Amsterdammers met wie ik de afgelopen vier jaar, en daarvoor, heb samengewerkt. En aan alle Amsterdammers in het algemeen die zich in hebben gezet om solidariteit te organiseren met mensen die niet worden gehoord door de gevestigde politiek. Mensen wiens basisrechten worden geschonden op een structurele manier. Mensen die noodgedwongen op straat slapen. Al die Amsterdammers die zich uit humanitaire overwegingen inzetten voor Amsterdammers in nood, daar wil ik een shout out aan geven. Want het zijn jullie Amsterdammers die mij de hoop en inspiratie geven om door te gaan.”